Το να έχεις εντάξει το άγχος στην καθημερινότητα σου είναι πολύ σύνηθες, ειδικά στην περίοδο που διανύουμε. Και είναι λογικό αυτό να επηρεάζει και τις σχέσεις σου. Το θέμα είναι πως ίσως εσύ το δικό σου άγχος να έχεις μάθει να το διαχειρίζεσαι. Τί γίνεται εάν αυτός που υποφέρει είναι ο σύντροφός σου; Πώς μπορείς να διακρίνεις τα σημάδια εάν ο ίδιος δεν το επικοινωνήσει; Και το κυριότερο, πώς μπορείς να τον υποστηρίξεις και να τον βοηθήσεις;
Για όλες τις παραπάνω ερωτήσεις ζητήσαμε τις συμβουλές της Ψυχολόγου Χρυσάνθης Νικολαΐδου.
Αναγνώρισε τα σημάδια
Οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν ένα φάσμα κλινικών συνδρόμων που χαρακτηρίζονται από νευρικότητα, ανησυχία, ένταση και ποικίλα σωματικά συμπτώματα. Γενικά, οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν τις συνηθέστερες ψυχιατρικές διαταραχές και επηρεάζουν το 13,6% έως 28,8% των αντρών και των γυναικών κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους. Ενώ αξίζει να σημειωθεί, πως οι γυναίκες έχουν τουλάχιστον διπλάσιες πιθανότητες από ότι οι άνδρες να λάβουν διάγνωση για κάποια αγχώδη διαταραχή.
Για να θεωρηθεί πως κάποιος έχει αγχώδη διαταραχή (και όχι απλά κάποιο άγχος ή κάποια ανησυχία), θα πρέπει να υποφέρει από παθολογικό άγχος που να δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργικότητα, στην καθημερινή ζωή, στην εργασία, στην επίτευξη επιθυμητών στόχων, στις προσωπικές σχέσεις καθώς και στη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.
Συνήθως, οι άνθρωποι που χρειάζονται βοήθεια και ψυχολογική υποστήριξη, είναι εκείνοι που δείχνουν πως είναι καλά.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να καταλάβεις πως ο σύντροφός σου υποφέρει από αγχώδη διαταραχή χωρίς να στο πει ο ίδιος:
- Δεν μπορεί να κοιμηθεί γιατί είναι αγχωμένος, και παράλληλα είναι αγχωμένος επειδή δεν κοιμάται αρκετά.
- Ελέγχει πάνω από 2-3 φορές αν έχει κλειδώσει, κλείσει, απενεργοποιήσει συσκευές ή αλλά πράγματα πριν φύγει από το σπίτι.
- Παθαίνει πανικό όταν νιώθει πως χάνει τον έλεγχο.
- Νιώθει ναυτία, πονάει συχνά το στομάχι του και ξυπνάει με ένα βάρος στο στήθος. Επίσης νιώθει συνέχεια άρρωστος χωρίς να ξέρει το γιατί.
- Έχει έντονη ανησυχία και νευρικότητα για το τι μπορεί να συμβεί την επόμενη μέρα και πιστεύει πως πάντα θα του συμβεί το χειρότερο.
- Το άγχος παραμένει ακόμα και όταν η κατάσταση που τον απασχολούσε έχει λυθεί.
- Έχει πονοκεφάλους, υπάρχει αλλαγή στις διατροφικές του συνήθειες (τρώει πολύ ή καθόλου).
Τί μπορώ να κάνω εγώ για να τον βοηθήσω;
Αν ο σύντροφός σου υποφέρει από έντονο άγχος, είναι λογικό να μην είσαι σίγουρη για το τι πρέπει να κανείς και να είσαι φοβισμένη. Κάνε ό,τι μπορείς. Καμία φορά τα μικρά πράγματα είναι αυτά που κάνουν την διαφορά. Το να βρεις τον τρόπο βοήθειας που του ταιριάζει περισσότερο, είναι και το κλειδί για την καλύτερη στήριξη του. Για παράδειγμα, δεν δουλεύουν σε όλους τα διαρκή υποστηρικτικά λόγια, άλλοι έχουν ανάγκη την ησυχία.
Η πιο σημαντική βοήθεια που μπορείς να προσφέρεις είναι κάνοντας την ερώτηση ”Τι μπορώ να κάνω εγώ για να σε βοηθήσω;”. Αυτή η φράση από μόνη της είναι μια φράση μεγάλης αγάπης και υποστήριξης για τον άνθρωπό σου.
Σύμφωνα με την Ψυχολόγο Χρυσάνθη Νικολαΐδου, αυτές είναι κάποιες συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν τον σύντροφό σου να διαχειριστεί το άγχος:
- Θα πρέπει να ενημερωθείς για την αγχώδη διαταραχή αλλά και γενικότερα για την ψυχική υγεία.
- Να είσαι καλός ακροατής: Άκου χωρίς να κρίνεις
- Διαβεβαίωσε τον ότι είσαι και θα είσαι εκεί για εκείνον. Πες του πως μπορεί να έχει όσο χρόνο χρειάζεται μόνος του, αλλά ότι στην ουσία δεν είναι μόνος.
- Μίλα του μέσα στην ημέρα για να βεβαιωθείς ότι είναι όντως καλά.
- Ενθάρρυνε τον να ζητήσει την βοήθεια κάποιου ειδικού.
- Εξήγησε του πως είναι σημαντικό να διατηρεί μια ρουτίνα και οργάνωσε μια κοινή καθημερινότητα με δραστηριότητες.
- Παρότρυνε τον να ασκείται, να περνάει χρόνο στη φύση, να τρώει σωστά χωρίς να στερείται, να κοιμάται καλά, να πίνει νερό και να φροντίζει τον εαυτό του κάνοντας κάθε μέρα μικρά πράγματα που του φέρνουν χαρά.
- Πρότεινε του να καταγράφει τις σκέψεις του.
- Xρησιμοποίησε λόγια όπως: “είσαι ασφαλής” ή “εδώ είμαστε ασφαλείς”, “είσαι πολύ γενναίος και σε θαυμάζω για αυτό”, “το ότι θα ζητήσεις την βοήθεια κάποιου ειδικού, δεν σε κάνει αδύναμο”, “δεν χρειάζεται να απολογείσαι επειδή δεν έχεις όρεξη/δεν θα έρθεις, σε καταλαβαίνω”, “το έντονο άγχος σου είναι μέρος της ιστορίας της ζωής σου αλλά αυτό δεν σημαίνει πως μπορεί να σε ορίζει κιόλας”.
Επομένως, η αγχώδης διαταραχή δεν είναι απλά ένα άγχος ή μια ανησυχία. Είναι μια διαταραχή που μπορεί να καταστρέψει την ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου. Για αυτό θα πρέπει να είσαι καλά ενημερωμένη και να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό για να βοηθήσεις πραγματικά τον σύντροφό σου.
Η Χρυσάνθη Νικολαΐδου αποφοίτησε από το τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Κρήτης στο Ρέθυμνο και κάνει Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική, ενώ έχει ειδικευτεί στις αγχώδεις διαταραχές και συγκεκριμένα στο μετατραυματικό στρες με τη μέθοδο EMDR.